Ankara– Beslenme, insanın temel ihtiyaçlarından ama gelin görün ki bazı yiyecekler temel ihtiyaçtan çok daha fazlası. Anne sütünden sonra en sağlıklı protein kaynağı olan yumurta, vazgeçilmez besin kaynaklarının başında geliyor. Türkiye, sağlıklı temel besin kaynaklarından yumurta üretiminde çok büyük bir potansiyele ve üretim kültürüne sahip. Bu potansiyeli değerlendirmek ve artırarak sürdürmek için canla başla çalışan yumurta üreticileri bugünlerde girdi maliyetlerinde yaşanan artış ve bu artışın maliyet fiyatlarına yansıması sebebiyle zor günler geçiriyor.
Sürdürülebilirlik mümkün değil
Üreticiler, birçok üründe olduğu gibi yumurtada da geçen yıla göre girdi ve üretim maliyetlerinde yaşanan artışa rağmen maliyetten yüzde 40 zarar ederek üretim yapmaya devam ediyor. Konu ile ilgili açıklama yapan Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, sektörün yumurtayı maliyetlerin yüzde 40 bile altında satarak üzerine düşeni yaptığını ancak bugün gelinen son noktada üreticinin, ürettiği yumurta ile yemi karşılamak bir tarafa, yem-mısır temini için borçlanamaz hale geldiğinin altını çiziyor. Afyon, son dönemde fiyatı en çok konuşulan gıda ürünlerinden birisi haline gelen yumurta üretiminde de diğer pek çok üründe olduğu gibi üretenin değil, üreticiden düşük fiyattan alıp tüketiciye yüksek fiyata satanların kazanç sağladığını belirtiyor.
Üretici batarsa ‘Hiçbir şey bulamazsak iki yumurta kırar yeriz’ devri geride kalacak
Yumurta üreticileri olarak 2 yıldır devam eden pandemiye rağmen, halkın ucuz protein kaynağı yumurtaya ulaşımının kesintiye uğramaması adına üretime devam ettiklerini ifade eden Afyon, şunları söyledi: “Pandemi ile birlikte tüketimi artan ancak artan tüketime rağmen üretici nezdinde fiyatı artmayan hatta öyle ki Ramazan boyunca halkın en önemli protein kaynağından mahrum kalmaması adına fiyat artışı yapılmayan ve hatta ucuzlayan ürün yine yumurta. Buradan da anlaşılacağı gibi sektörün en önemli sorunlarının başında maliyet/satış fiyatı dengesizliği geliyor. Yem başta olmak üzere girdi fiyatları artmaya devam ettikçe yumurta fiyatları da buna paralel olarak artması gerekirken, fiyat düşüşü olmuştur. Üretim tarafında biz bu sıkıntıları yaşarken bir de ‘fiyatları artırdılar” “artıracaklar”gibi tamamen, algı yönetmeye yönelik yapılan haber ve sosyal medya paylaşımları yumurta üreticileri olarak bizleri derinden etkilemektedir. Maliyet fiyatının altına düşen fiyatların tekrar maliyet fiyatına yükselmesi zam değildir.”
Üretimin devamlılığı için destek şart
Üretici fiyatı ile özellikle marketlerin satış fiyatı arasındaki yüksek marjın düşürülmesi ve tüketicinin daha uygun fiyata yumurta tüketmesi için tüm önlemlerin alınması gerekliliğin bir kez daha aciliyet kazandığını ifade eden Afyon sözlerini şöyle noktaladı: “Yukarıda bahsettiğim tüm bu sebeplerden ötürü günlük hayatımızda en sık kullandığımız ‘hiçbir şey bulamazsak iki yumurta kırar yeriz’ sözü geçerliliğini yitirmek üzere. Mevcut durum böyle devam ederse işletmelerin kapanması, tavukların kesilmesi gibi istenmeyen sonuçlarla karşı karşıya kalacağız. Fiyatları kontrol etmek için üreticiye yem desteği veya doğrudan bir destek sağlanmalıdır. Sektörün hem sürdürülebilirliği hem de emniyet ventili olan ihracatın devamlılığı için üretim maliyetlerinin desteklenmesi ve yeni ticaret fırsatlarının geliştirilmesi adına ivedilikle bu desteklerin sağlanması gerekir. Tüketicinin daha uygun fiyata yumurta tüketmesi ancak bu desteklerin sağlanması ile mümkün görünüyor.”
