Diyabet bir yetişkin hastalığı olarak kabul edilse de çocuklarda da sıklıkla görülüyor. Tüm dünyada giderek yaygınlaşan diyabetin, yetişkin hastalığından çıkıp çocuklara kadar ulaşmasındaki en önemli etkenlerin başında ise çığ gibi büyüyen obezite geliyor. Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay, çocuklarda diyabetin bilinmeyenlerini anlatıyor.
Diyabet sadece yetişkin hastalığı değildir…
Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, insülin salgılayan beta hücrelerinin çeşitli sebeplere bağlı olarak sayısında ve fonksiyonunda yaşanan azalma sonucunda yaşanan kan şekeri yüksekliğidir. Özellikle 10- 14 yaş arasındaki çocuklarda görülen diyabete, son zamanlarda okul öncesi çocuklarda da rastlanmaya başlanmıştır. Bugün ülkemizde 18 yaşın altında 18- 19 bine yakın diyabet hastası çocuk olduğu düşünülmektedir.
Çocuklarda diyabet hangi belirtiler ile ortaya çıkıyor?
- Çocukluk çağı diyabetlerinin bulguları genel diyabetle neredeyse aynıdır. Bu noktada;
- Sürekli susama hissi,
- Çok sık su içmek,
- Çok sık idrar yapmak,
- Gece bile idrara çıkma,
- Bazı geceler yatağını ıslatma,
- Ağız kuruluğu,
- Çok yemelerine rağmen kilo alamama,
- Halsizlik ve yorgunluk,
- Ağız kokusu,
- Karın ağrısı gibi şikayetler çocuklarda diyabetin en sık görülen belirtileridir.
İnsülin eksikliği, Tip 1 diyabete zemin hazırlıyor
İnsülin eksikliği sonucunda görülen Tip 1 diyabetin en tipik belirtisi, çocukların ders sırasında çok sık tuvalete gitmek için izin almasıdır. Bu durum evde de devam eder ve çocuk sürekli tuvalete gitme ihtiyacı hisseder. Bunun yanı sıra çocukların okul başarısı da düşmeye başlar. Çünkü Tip 1 diyabet çocuklarda ciddi bir yorgunluk yaratır. Bu durum ders çalışma performansını düşürdüğü gibi dikkat eksikliğine de yol açar. Tip 1 diyabetin en büyük sorunu, ömür boyu sürmesi ve çocukların yaşamları boyunca insülin kullanmak zorunda kalmasıdır.
Hazır gıdalar, Tip 2 diyabet tehlikesini artıyor
Günümüzün önü alınamaz şekilde büyüyen en yaygın hastalığı obezitedir. Fastfood tarzı beslenme düzeninin artması, sağlıksız yiyeceklere yönelimin giderek fazlalaşması, ülkemizin yemek anlayışının dışında kalan hazır paketlenmiş gıdaların artık hayatımızın bir parçası olması özellikle de çocuklarda obeziteyi beraberinde getiriyor. Obezite ise çocuklarda Tip 2 diyabetin ortaya çıkmasına yol açıyor. Sağlıksız beslenmeye ek olarak hareketsiz yaşam da Tip 2 diyabetin risk faktörleri arasındadır. Ayrıca genetik yatkınlık da Tip 2 diyabet sebebi olarak kabul edilebilir.
Çocuklarda diyabetin tedavisi mümkün mü?
Tedavinin amacı vücudun yapamadığı insülin direncini düzenleme fonksiyonunun dışarıdan kontrolünün sağlanmasıdır. Bu durumda en çok insülin direncini düzenleyen yöntemler kullanılır.
Tip 1 diyabet iyileştirilebilen veya tamamen ortadan kaldırılabilen bir hastalık değildir. Ömür boyu insülin iğnesi kullanmak durumunda kalabilir. Bunun yanı sıra çok iyi bir beslenme ve egzersiz programının da olması gerekir. Diğer bir çocukluk çağı diyabet türü olan tip 2 diyabetin tedavisinde de çeşitli ilaçlar ve insülin iğneleri kullanılabilir. Yine aynı şekilde yaşam şeklini değiştirecek değişikliklerin yapılması önemlidir.
