Birçok şikayetle ortaya çıkan yumurtalık kistleri önemsenmeyip tedavi edilmediğinde çok ciddi hastalıklara neden olabiliyor. Özellikle de adet düzensizlikleriyle ortaya çıkan yumurtalık kistleri, çocuk sahibi olmak isteyen aileleri de zor durumda bırakabiliyor. Avrasya Hastanesi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. İstepan Suna, yumurtalık kistleri ile ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
Genellikle iyi huylu olması sizi yanıltmasın…
Kadınların yumurtalığının içinde veya üzerinde yer alan top şeklindeki içi sıvı dolu genellikle iyi huylu yapılardır. Sağ veya sol yumurtalıkta veya her iki tarafta da kendini gösterebilir. Boyutları milimetreden beş santimetreye kadar değişebilen yumurtalık kistleri, çoğu zaman zararsızdır ve bulgu vermez. Ancak belirti göstermeye başladığında ise ağrı ve baskı yaratabilir.
Adet düzensizliğini geçiştirmeyin
Çoğu kadının doktora başvurma sebepleri arasında zirvede yer alan adet düzensizliği yumurtalık kistinin en yaygın belirtisidir. Bunun dışında;
- Pelvis bölgesinde ağrı,
- Cinsel ilişki sırasında ağrı çekme,
- Karın bölgesinde şişlik ve ağrı,
- Göğüste oluşan hassasiyet,
- Bağırsak hareketliliği sırasında acı ve baskı,
- Sık idrara çıkma,
- Kasıklarda ağrı,
- Vajinada kan,
- Ağrılı adet görme,
- Erkek tipi tüylenme.
Tetikleyici durumlar söz konusu…
Birçok çeşidi olan yumurtalık kistinin neden ortaya çıktığı bilinmemektedir. Ancak bazı durum ve hastalıkların yumurtalık kistini tetiklediği bilinmektedir. Bunlar;
- Hormonal dengesizlik,
- Kısırlık,
- Kısırlık tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar,
- Çikolata kisti olanlar,
- Meme kanseri tedavisi görenler,
- Polistik over sendromu hastaları,
- Aşırı kilolu olmak.
Belirli çeşitleri bulunuyor…
En çok gençlerde görülen ve belirti göstermeyen kist çeşidi Follikül kistidir. Gelişen yumurta hücresinin çatlamaması ve büyümeye devam etmesi sonucu oluşur. Adet düzensizliğine yol açabilir. Herhangi bir komplikasyon yaratmadıkları için tedavi gerektirmezler. Bazı durumlarda doğum kontrol hapı kullanılabilir.
Tehlikeli olan ve zamanla kötü huylu kistlere dönüşme ihtimali olan kist çeşidi ise İnklüzyon kistidir. Hiçbir belirti vermedikleri gibi ultrasonda da görülmezler. Üçüncü kist çeşidi Korpus luteum kistidir. Korpus luteum, yumurtalıkta oluşan ve gebeliğin erken dönemlerinde progesteron hormonu üretiminden sorumlu olan bir yığın hücredir. Bazen bu hücrelerde kistler oluşabilir ve adet düzensizliğine yol açabilir. Genelde 3-4 cm büyüklüğündedir, herhangi bir komplikasyon yaratmadığı durumlarda tedavi gerektirmez. Genellikle kısırlık tedavisi gören kadınlarda görülen kist çeşidi ise Teka-lutein kistidir. Aşırı hormon salgılanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilir. Tedavi şarttır ve takip gerektirir. Son yumurtalık kisti çeşidi ise Gebelik luteomasıdır. Hamilelik sırasında ortaya çıkar ve hamilelik sonunda gerilemeye başlar.
Tedavisi mümkün!
Birçok tedavi yöntemiyle yumurtalık kistlerinden kurtulmak mümkündür. Uygulanan tedavi yöntemleri kistin çeşidine göre farklılık gösterir. Eğer kitler basitse doğum kontrol hapları ile tedavi edilebilir. İltihabik kistlerde ise antibiyotik tedavisi tercih edilir. 8 cm’i geçen ve kötü huylu olan kistler için cerrahi uygulamalar gerekir.
